ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับVocaloid

มีต่อเรื่อยๆ

เช่นเดียวกับวงการอื่นๆ วงการVocaloid ก็มีการเข้าใจผิดในหลายๆเรื่องเช่นกัน โดยเฉพาะในช่วงแรกๆราวปี2008-09 มีเยอะมาก โดยเฉพาะที่แนะนำตามเว็บบอร์ดต่างๆ ซึ่งเจอเยอะจนเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้ข้าเจ้านั่งแปลบทความและข้อมูลจากต่างประเทศกับเขียนบทวิเคราะห์ยาวเหยียดแบบนี้ ถึงช่วงหลังๆการข้อมูลดีขึ้นเลยเจอน้อยลง เรามาดูกันดีกว่าว่ามีอะไรบ้างที่ข้าเจ้าเคยเจอ

1. Vocaloid เป็นอนิเมะ

      ข้าเจ้าเจอVocaloid (โดยเฉพาะMiku)มาโผล่บ่อยมากในกระทู้ประมาณว่า "ตัวนี้มาจากการ์ตูนเรื่องอะไรครับ" ไม่ก็มีถามประมาณว่า "เป็นอนิเมะใช่มั้ยครับ" อารมณ์ประมาณอีกนิดก็จะอยู่สถานะเดียวกับหนอนปลอก ณ หว้ากอไปแล้ว(เวอร์ไปหน่อยแต่ความถี่ที่เปิดเจอ ก็เยอะกว่าที่เจอจากเรื่องอื่น) ไม่พอถ้าทุกท่านลองเซิร์ชในกูเกิลด้วยคำว่าVocaloid ท่านอาจเจอคำว่า"Vocaloid ตอนที่ 1" อยู่ในคำค้นที่เกี่ยวข้อง ซึ่งที่จริงการเข้าใจผิดเช่นนี้ไม่เป็นเรื่องแปลก เพราะมันมีอนิเมะ(แฟนเมด)อยู่จริงๆ

      เช่นเดียวกับกรณีเกมTouhou แฟนเมดเหล่านี้มีคนเอาไปสับสนกับข้อมูลเป็นทางการอยู่เรื่อย ทำให้เกิดความเข้าใจผิดข้ออื่นๆตามมาเป็นพรวน ซึ่งที่จริงVocaloid ที่เป็นอนิเมะกับมังงะที่เคยมีมาทั้งหมดออกแนวเพื่อการโปรโมตสินค้า ไม่ก็ออกแนวคล้ายๆโดจินมากกว่าเพียงแค่ได้รับอนุญาติจากเจ้าของลิขสิทธิ์ (จงจำไว้อย่าเชื่อโดจิน) กับเนื้อเรื่องจากเพลงแล้วเอาตัวละครหน้าตาเหมือนตัวVocaloidมา ซึ่งไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรแม้มังงะกับอนิเมะก็พบตัวละครคนละเรื่องแต่หน้าตาเหมือนกันเป็นประจำ เวลาอ่านกรุณาคิดว่าเป็นคนหน้าเหมือนชื่อคล้าย(ไม่ก็เหมือน)ก็พอ Vocaloidเป็นซอฟต์แวร์สังเคราะห์เสียงไม่ใช่ซอฟต์แวร์นักแสดง

      แล้วถ้าใครสงสัยอีกว่าทำไมถึงไม่ทำเชิญทางนี้ครับ ทำไมVocaloidถึงไม่ได้ทำเป็นAnime

2. อายุ,น้ำหนัก,ส่วนสูง,ความชอบ,ความสัมพันธ์,ประวัติส่วนตัว,นิสัยของ KAITO,MEIKO และVocaloid อีกหลายๆตัว

     ข้อมูลหลายแหล่งที่แชร์กันตามเว็บไทยมีข้อมูลประมาณว่าMEIKO อายุ23 (ยกเว้นคาแรคเตอร์ Meiko Sakineไว้ตัว เพราะออกแบบโดยว่าMEIKOอายุ17 แต่มันไม่ใช่คาแรคเตอร์หลักอยู่ดี) ไม่ก็ตัวโน้นอายุโน่นนี่มากมาย  ข้อมูลส่วนใหญ่มาจากโดจิน(อีกแล้ว)และเพลงต่างๆ แต่ความจริงแล้วมีVocaloid เพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่มีการระบุข้อมูลต่างๆตายตัว เพิ่งมาเยอะตอนยุคหลังๆนี้เอง ที่วงการVocaloid เริ่มได้ตลาดที่แน่นอนในกลุ่มวัฒนธรรมอนิเมะและมังงะ ที่คาแรคเตอร์เป็นเรื่องสำคัญ (ระยะแรกพยายามมุ่งไปด้านวงการไอที แต่ไม่สำเร็จ)

      ส่วนด้านของความสัมพันธ์และประวัติของVocaloidเช่นเดียวกับข้อข้างบนแทบไม่มีการระบุ ยกเว้นไม่กี่ตัวเช่นRin,Len คิดกันแค่พี่น้อง (ส่วนที่เป็นฝาแฝดไม่ได้บอกโดยตรง แต่จากโดยรวมมันเป็นอื่นไม่ได้แล้ว) หรือKiyoteru,Yuuki เป็นอาจารย์ลูกศิษย์เป็นต้น ประวัติส่วนตัวยิ่งไปกันใหญ่ยิ่งน้อยลงไปอีกที่มีการระบุ และส่วนมากระบุสั้นๆ จะมียาวก็แค่อย่างIroha,Tian Yi เท่านั้น

      ตัวอย่างประวัติที่ผิดๆที่เคยเจอก็เช่นGakupo เป็นซามูไรหลงยุคมา2,000ปี,ลูกะสอนอังกฤษเป็นต้น ส่วนใหญ่มาจากเนื้อเพลง และการจิ้นของคนเขียนโดจิน,แฟนอาร์ต อันนี้บางครั้งผู้มีส่วนผิดคือตัวบริษัทเองโดยเฉพาะCrypton ที่เวลาทำคลิปโปรโมต,โฆษณาหลายอัน ใส่คาแรคเตอร์จนเกินไปหน่อย จริงอยู่ว่าด้านหนึ่งทำให้ตัวละครดูจับต้องได้ ดูมีตัวมีตน แต่อีกด้านก็เป้นการฝังหัวคนดูที่รู้จักเป็นครั้งแรกๆว่าตัวโน้นเป็นอย่างโน้นอย่างนี้อย่างไม่รู้ตัว (หลายตัวฉายลงทีวีทำให้แพร่กระจายได้ไกล)

     ดังนั้นโปรดมีวิจารณญาณในการหาข้อมูลใดๆ ข้อมูลส่วนใหญ่ของข้าเจ้ามาจากVocaloid Wikia และแหล่งเป็นทางการซึ่งข้าเจ้าจะตรวจสอบข้อมูลก่อนการลงทุกครั้งและคอยตรวจสอบเสมอ แต่ก็อาจมีความผิดพลาดบ้างจากการแปล และแหล่งข้อมูลบางครั้งตรวจไม่ดีพอ แต่ด้านข้อมูลของแต่ละตัวที่ดีสุดคือการตรวจสอบกับหน้าหลักหรือหน้าผลิตภัณฑ์ของทางผู้ผลิตโดยตรง ซึ่งเรื่องนี้ก็ได้ตรวจสอบทุกครั้งที่ลง

     (ถ้าเรามองอีกแบบ Vocaloid ไม่มีข้อมูลพวกนี้ เพราะโดยแท้จริงแล้วVocaloidคือตัวเสียง ไม่ใช่คาแรคเตอร์ ตัวหนึ่งสามารถปรับแต่งตั้งแต่เสียงเด็กยันแก่ หวานยันโหด ถ้ามีปัญญาทำทั้งหมดนั้นถือเป็นของคาแรคเตอร์ เพราะบางตัวมีหลายคาแรคเตอร์เช่นVY2 และคาแรคเตอร์นั้นมีไว้เพื่อวัตถุประสงค์หลักๆคือ เพื่อสร้างอิมเมจให้กับตัวเสียงทำให้สามารถนึกออกได้ง่ายว่าควรเอาไปใช้แบบไหน และใช้ในทางการค้า เช่นสินค้าต่างๆ โฆษณา และดึงดูดกลุ่มลูกค้ากลุ่มวัฒนธรรมอนิเมะและมังงะ (ข้าเจ้าไม่ใช้คำว่าโอตาคุเนื่องจากคนในวัฒนธรรมนี้ไม่ได้มีแต่โอตาคุ) ดูง่ายๆระหว่างKAITO,MEIKO กับLEON,LORA อะไรเป็นที่จดจำมากกว่ากันในVocaloidกลุ่มแรกสุด)

3.การอ่านชื่อ初音ミクและIAกับตัวอื่นๆ

        ขออันแรกก่อน初音ミク ในบล็อคนี้ข้าเจ้าเวลาเขียนด้วยอักษรโรมัน จะเขียนตามหลักสากลเอาชื่อขึ้นก่อนเป็นMiku Hatsune ซึ่งถ้าจะเขียนตามแบบญี่ปุ่นนั้นจะเป็นHATSUNE Miku ปัญหาอยู่ที่ตัว初音 มีบางคนเวลาอ่านหรือเขียนเป็นภาษาไทยจะอ่านเป็น "ฮัทซึเนะ" ตามการแบ่งพยางค์จากอักษรโรมันผิดเป็นว่า HAT-SU-NE ซึ่งผิดหลักภาษาญี่ปุ่น เพราะภาษาญี่ปุ่นไม่มีเสียงHAT ยกเว้นใช้จากการใช้っつ หรือตัวอื่นในวรรคTA ทำให้พยางค์หน้าเหมือนมีเสียงT เป็นตัวสะกด แต่จากการแบ่งแบบนี่ตัวพยางค์ที่สองต้องเป็นす(Su) ทำให้ต้องกลายเป็นHASSU ทำให้เป็นไปไม่ได้ในทางไวยกรณ์ภาษาญี่ปุ่น ที่ถูกต้องจะต้องอ่านว่าHA-TSU-NE คือ ฮะ-(ท)ซุ-เนะ  ตามหลักหรือ ฮาซุเนะ  ก็ได้ แต่ในทางปฎิบัติเวลาอ่านออกเสียง ยังอาจพออ่านว่า"ฮัทซึเนะ"ได้อยู่จากการควบเสียงระหว่างพยางค์ แต่ต้องระวังในความสับสนสักเล็กน้อย ส่วน Miku นั้นตามหลักจริงๆ ควรอ่านว่า มิกุ เพราะอักษรวรรรค KA ถ้าอยู่พยางค์หลังควรจะออกเสียงเป็นเสียง ก แต่ในทางปฎิบัติแล้วการอ่านว่า มิคุ ก็ไม่ผิดอะไรมาก (ยังไงเสียงระหว่างภาษาไม่มีทางเทียบเป๊ะๆได้อยู่แล้ว)

        ไปที่ตัวที่2 IA จากการที่ใช้ตัวพิมพ์ใหญ่เขียนทำให้บางคนอ่านเป็น ไอเอ ซึ่งตามอักษรคะตะคะนะแล้ว เขียนว่าイア ถ้าอ่านตรงตัวจะเป็น อิ-อะ (แม้แต่แม้แต่ตาจินยังอ่านแบบนี้จึงไม่ผิดเหมือนกันแต่ยังไม่ถูก100%) อักษรคะตะคะนะนั้นใช้ในการเขียนคำภาษาต่างประเทศ และIA ย่อมาจากLia ที่เป็นผู้ให้เสียง ดังนั้นการอ่านที่ถูกต้องจึงควรมีการควบเสียงเป็น เอีย มากกว่า

4.Miku เป็น Vocaloid ตัวแรก,ญี่ปุ่นตัวแรก,ฯลฯตัวแรก

       ถึงชื่อแปลว่าเสียงแรกจากอนาคต แต่ความจริงไม่ใช่ตัวแรกเลยสักเรื่องที่คนเข้าใจกันยกเว้นที่แน่ๆ "ดังเป็นตัวแรก" ตรงนี้ขอไม่อะไรมาก แต่ขอไว้อาลัยให้เหล่าผู้ถูกลืม

Vocaloid ตัว(คู่)แรก LEON&LORA
ภาษาญี่ปุ่นตัวแรก MEIKO
Vocaloid2ตัวแรก Sweet Ann
ออกคอนเสิร์ตตัวแรก Miriam

       ส่วนนี่คื่อเรื่องที่Mikuเป็นตัวแรกจริงๆ (เอาแค่ที่คิดออก)

มีเพลงออริจินัลตัวแรก
มีคอนเสิร์ต3Dตัวแรก (แต่ไม่ใช่คอนเสิร์ตแบบนี้ตัวแรกแค่ในVocaloid)
เป็นตัวแรกที่ออกเป็นซีรีส์
ตัวแรกที่ได้ลงสื่อสาธารณะ
ตัวแรกที่ได้ลงเกม
ตัวแรกที่ถูกปั้นหิมะ
ตัวแรกที่ออกฟิคเกอร์

(ทำไมมันเยอะกว่าเหวย)

5. Neru Akita,Haku Yowane,Teto Kasane,Black★Rock,ฯลฯ เป็นVocaloid

       ทั้ง3ตัวที่กล่าวมานั้นไม่เป็นVocaloid แม้แต่ตัวเดียว โดยแบ่งเป็น3กลุ่มดังนี้

       1.Fanloid คือตัวละครที่อ้างอิงมาจากVocaloid โดยที่ตัวละครอาจจะอ้างอิงหน้าตามาจากVocaloidทีมีอยู่จริง และบางตัวอาจทีเพลงที่ใช้ตัวนั้นๆร้อง ซึ่งความจริงแล้วมันคือVocaloidที่ผ่านการปรับแต่งเสียงมาแล้ว เช่นเสียงKAITO ถูกปรับเป็นเสียงผู้หญิงจะกลายเป็น KAIKO เป็นต้น สมาชิกในกลุ่มนี้ได้แก่ Neru (มีที่มาจากVocaloid-Pบางคนที่แต่งเพลงค้างๆแล้วหมดกำลังใจทำต่อไป เสียงที่ใช้เป็นเสียงMiku),Haku(มีที่มาจากเพลงที่แต่งออกมาแล้วเสียงฟังดูแย่ เสียงที่ใช้เป็นเสียงMikuเช่นกัน),KAIKO,Mikuoเป็นต้น

       2.โปรแกรมสังเคราะห์เสียงอื่นๆ เช่นUTAU บางทีเวลามีคนเจอตัวที่ใช้โปรแกรมสังเคราะเสียงร้องอะไรก็จับเหมารวมเป็นVocaloid หมด ซึ่งที่มาคาดว่าน่าเหมือนกับที่เรียกบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปทุกยี่ห้อว่ามาม่าหมด เพราะดังสุดและคุ้นชินสุด ความจริงส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีปัญหา ยกเว้นโปรแกรมเดียว UTAU

      และตัวพาสับสนเบอร์1คือ Teto เพราะเล่นมีแฟนอาร์ตแบบข้างบนแปะVocaloidหราแถมมีเลข04 (04ของจริงรู้ว่าโครงการเดิมเป็นเสียงผู้ชายไม่รู้ว่าแคนเซิลหรือยัง) ไม่พอดีไซน์ดันเอาMikuเป็นเบสอีก ยิ่งพาสับสนกันไปใหญ่ (ที่มาคือApril Foolปี2008มีการเอามาเล่นว่าเป็นVocaloidตัวใหม่ (รูปตอนแรกไม่ใช่รูปนี้) แม้มีการแก้ข่าวทีหลังก็ไม่ช่วยอะไรมาก (ตอนแรกใส่รหัสที่ต้นแขนเป็น04หมายถึงCharactor Vocal 04 แต่ตอนหลังแก้เป็น0401หมายถึง1เมษา) UTAUตัวอื่นๆที่ตามมาก็รับแนวทางการดีไซน์จากCryptonไปเป็นแถบ ยิ่งทำให้ไปกันใหญ่ แถม2วงการนี้แทบจะเรียกได้ว่าเป็นวงการแม่ลูกกันอีก มีการเอามาแต่งเพลงร่วมกันเป็นประจำ ทางCryptonก็ยอมรับกลายๆจากการเอาตัวละครของUTAUไปลงในเกม Project Diva แถมยังปรากฎในมังงะอีก และคอนเสิร์ตของทางDwango ก็เอาขึ้นเวทีหมดทั้ง2ฝ่าย ทำให้ง่ายต่อการเข้าใจผิดเป็นอย่างมาก (อาการหนักสุดที่เจอนึกว่าUTAU เป็นชื่อรุ่นของVocaloid)

        3.ตัวละครจากเพลงVocaloid  ข้อนี้ระยะหลังๆไม่ค่อยเจอเท่าไหร่แต่เจอบ่อยมากในช่วงนี้แต่พบบ่อยในยุคแรกๆโดยเฉพาะกับแบล็คร็อค เรื่องนี้คงต้องโทษโดจินตามเตย มีหลายแหล่งที่วาดเบล็คร็อคร่วมกับเหล่าVocaloid (ที่สมัยนั้นมีแค่KAITO,MEIKO,Miku,Rin,Len,Luka,Gakupoที่เด่นๆ)  ซึ่งข้อนี้ก็เกี่ยวพันกับข้อแรก เพราะFanloidหลายตัวก็มีที่มาเช่นนี้

ตัวอย่างBlack☆Rock Shooter ได้แรงบัลดาลใจมาจาก Miku

      ไม่เกี่ยวกันเลยครับ ทั้งหมดเป็นแค่ความบังเอิญที่มีหน้าตาคล้ายๆกันมีทวินเทลเหมือนกัน เริ่มต้นจากรูปที่Hukeวาดลงในเว็บไซต์Pixiv และต่อมา ryo (Supercell) ได้นำไปแต่งเพลง แถมตัวอื่นๆที่ตามมายิ่งทำให้แน่ใจได้ว่าไม่เกี่ยวข้องกันแต่แยกเป็นเอกเทศ ที่ได้แรงบัลดาลใจอย่างชัดเจนคือSona ในเกมLOLต่างหาก เชื่อมั่นครับหลายคนเห็นครั้งแรกนึกว่าMiku (ข้าเจ้าด้วย งงเลยชุดมาจากเพลงไหน)

6.Vocaloidใช้งานก็แค่ใส่เนื้อไปก็ได้เพลงออกมา

เครดิต http://www.pixiv.net/member.php?id=36320

       ข้อนี้ออกแนวทำลายความฝันหน่อย การทำเพลงVocaloid ไม่ใช่แค่เอาเนื้อยัดเอาเพลงใส่แล้วเสร็จนะครับ เราจะต้องตั้งค่าสาระพัด ปรับจูนโน่นจูนนี่ ใส่การออกเสียงทีละพยางค์ทีละคีย์ ซอฟต์แวร์สังเคราะห์เสียงนะครับไม่ใช่หุ่นยนต์ร้องเพลง ทำเพลงๆนึงกินทั้งความพยายามและความสามารถเอาการเลยนะครับกว่าจะทำเสร็จ ไม่ใช่ง่ายๆ ดังนั้นใครคิดอยากแต่งเพลงVocaloid ลองสำรวจทักษะทางดนตรีของตัวเองดูก่อน และต้องมีทักษะด้านเครื่องดนตรีด้วยโดยเฉพาะจำพวกคีย์บอร์ด ที่จริงปลั๊กอินแปลงเสียงร้องให้Vocaloidร้องตามมีอยู่ แต่มีราคาสูงมากถ้าซื้อ แถมไม่น่ามีคนปล่อย และต้องศึกษาขีดจำกัดทางเสียงให้ดีก่อน เพราะVoicebankมีข้อจำกัดทางด้านภาษา ไม่ใช่ลงแล้วภาษาอะไรจัดให้ได้หมด การทำภาษาที่มีการออกเสียงต่างกันมากเท่าไหร่ยิ่งยากมากขึ้นเท่านั้น และต้องทำใจเรื่องสำเนียงด้วยแม้ว่าคุณจะเก่งเพียงใดก็ตามก็ไม่มีสิทธิ์ไปแก้ถึงหน่วยเสียงในVoicebankได้ สำเนียงนั้นย่อมขึ้นกับสำเนียงของผู้ให้เสียง ที่ทำให้เกิดปัญหาเป็นประจำกับตัวที่มีหลายภาษาเป็นประจำกับสำเนียงที่ผิดเพี้ยนจากเจ้าของภาษ((เช่นเพลงSecretที่มี คนบอกว่าLuka ร้องสำเนียงเพี้ยน แล้วเมื่อลองฟังเวอร์ชันOliver ที่เป็นเจ้าของภาษาแล้วพบว่าดีกว่าในด้านสำเนียง (แต่ข้าเจ้าแยกไม่ออก) และจะรุนแรงขึ้นหากเอาไปร้องภาษาที่ไม่รองรับ (ขอไม่ลงตัวอย่างเพลงที่เกิดจากความพยายามเอาไปร้องไทยแล้วเพี้ยน เพราะถือเป็นการไม่ดีต่อผู้ทำเพลงนั้นๆขึ้นมา)

7.Crypton เป็นผู้พัฒนา Vocaloid

      ข้อนี้ถูกเพียงครึ่งเดียว Cryptonมีส่วนแค่พัฒนาVoicebankตั้งแต่ต้นเท่านั้น ตัวซอฟต์แวร์หลักนั้นเป็นผลงานของYamahaกับมหาวิทยาลัยPompeu Fabra(Voctro Lab) และแม้แต่Crypton ยังถูกชี้นำในการพัฒนาต่างๆโดยYamaha เช่นจากการที่ต้องเลื่อนKAITO append ออกไปเป็น KAITO v3 แต่Crypton ก็เป็นแม่แบบในการพัฒนาและออกแบบVocaloidให้กับบริษัทอื่นๆในปัจจุบันทั้งหมด

ปล.กระทู้ความเข้าใจผิดที่เคยมีคนตั้งไว้ในตุรกีมันไม่ค่อยช่วยอะไรเลย นอกจากข้อพื้นๆ ที่น่าสนมีไม่กี่ข้อ ที่เหลือมันเอาแต่ตอบเอาฮาล้วนๆ

8. Megpoid (Gumi) อยู่ค่ายเดียวกับ Miku

    บางคนอาจสงสัยว่าทำไมVocaloid หลายๆตัวเช่นMegpoid Gackpoid ถึงไม่ปรากฎในเกมอย่างProject Diva) และทุกตัวอยู่ค่ายเดียวกัน ซึ่งจริงๆแล้วตัวเหล่านั้นอยู่คนละค่ายกันซึ่งการข้ามค่ายกันทำได้ยากมาก ไม่ใช่เพราะเรื่องการตลาด แต่มักเป็นเรื่องของข้อตกลงทางลิขสิทธิ์ที่แตกต่างกันแม้เพียงเล็กน้อยมากกว่า ถ้ามีการข้ามค่าย มักจะมีส่วนร่วมของบุคคลที่3 เข้ามาเกี่ยวข้องเช่นDwango หรือGood Smile Company เช่นMegpoid ที่ปรากฎตัวในเกม Project Mirai ที่เป็นของทางCrypton เป็นหลัก

ไปที่สารบัญ